με αφορμη τον PAUL AUSTER

Προσφατα τελειωσα το 3ο μου βιβλιο του Paul Auster στη σειρα,το Mr Vertigo (μετα το Brooklyn follies και το music of chance).
Οταν διαβαζει κανεις ενα βιβλιο ενος συγγραφεα με χαρακτηριστικο τροπο γραφης υπαρχουν 2 ενδεχομενα:ειτε να θελησει μετα να αλλαξει στυλ/ατμοσφαιρα/θεματολογια,αλλαζοντας συγγραφεα και στυλ γραφης
ειτε να επιμεινει στον ιδιο συγγραφεα,απορροφημενος στο μικροκοσμο που εκεινος δημιουργει,ψαχνοντας καποιες κοινες συνιστωσες αναμεσα στα εργα του που ισως ανοιγουν ενα
νεο παραθυρο κατανοησης.Στην περιπτωση του Paul Auster προφανως ακολουθησα με ιδιαιτερη προσμονη την 2η επιλογη.
Αν θαπρεπε να διακρινω μια κοινη συνισταμενη στα εργα του ειναι η ευκολια με την οποια κανει να φαινονται φυσικες και λογικα αναμενομενες οι πιο απιστευτες ιστοριες...
Ο Paul Auster ειναι το αμερικανικο αντιστοιχο του μαγικου ρεαλισμου του Γκαμπριελ Γκαρσια Μαρκες:οι ιστοριες του αφορουν συνηθως ανθρωπους στο περιθωριο της ζωης,καποιους ξεχασμενους nobody οι οποιοι μεσα απο φαινομενικα τυχαιες αλληλουχιες γεγονοτων και τις φαινομενικα ασημαντες(inconsequential)αποφασεις που παιρνουν,οδηγουνται στο 'περιεργο"πεπρωμενο τους που ακροβατει αναμεσα στο φανταστικο και στον πραγματικο κοσμο.

Και το κανει με τροπο τετοιο που αυτη η δυσκολα πιστευτη κατ'αρχην εκβαση,να δειχνει απολυτα ευλογη και φυσικη....
Αν για παραδειγμα συνοψισει κανεις τα διαδραματιζομενα στο Mr Vertigo,ειναι βεβαιο οτι θα αδικησει το βιβλιο και τον συγγραφεα,αφου θα εχει αποστερησει το κυριο πλεονεκτημα του βιβλιου,δηλ.τη μαγικη ικανοτητα του συγγραφεα να παρασυρει τον αναγνωστη,ψυχη τε και σωματι, μεσα στις 10 πρωτες γραμμες, στον φανταστικο του κοσμο.Και θελει πραγματι πολλη αυτοπεποιθηση να αρχισει κανεις ενα βιβλιο προορισμενο για σοβαρο κοινο με τη φραση

"I was 12 years old the first time I walked on water"

Ο Auster ειναι γεννημενος παραμυθας-ειναι φανερο οτι γραφει απο εσωτερικη αναγκη και οτι ειναι ικανος να σκαρωσει μια εξωπραγματικη ιστορια απο τα πιο ευτελη υλικα.Στην περιπτωση του Mr Vertigo,οι 2 πρωτες φασεις ζωης του πρωταγωνιστη του(μεχρι τα 25-26 του) καταλαμβανουν 260 σελιδες,και η υπολοιπη ζωη του καλυπτεται(και ο κυκλος της ιστοριας κλεινει..)μεσα στις 20 τελευταιες σελιδες:εχει κανεις την αισθηση
οτι αν ο Auster ηθελε να αναπτυξει αναλογα και τις υπολοιπες φασεις της ζωης του Walt,θα εφτανε ανετα σε μια (δυσκολοδιαβαστη) saga 1000 σελιδων.

Η συγγραφη(και η τεχνη ευρυτερα) εξυπηρετει την βασικη αναγκη του ανθρωπου(και διαφοροποιο απο τα αλλα ζωικα ειδη)της δημιουργιας. Αναγκη,ναι αλλα προς ποιο σκοπο?Απο πρακτικης αποψης,φαινεται αχρηστη:ενα βιβλιο δεν καταφερε να γιατρεψει καποια σοβαρη αρρωστια,να γεμισει το στομαχι ενος πεινασμενου παιδιου,ή να γλυτωσει αθωους αμαχους απο τη σφαγη εν μεσω πολεμου.Κι οσοι προβαλλουν το επιχειρημα οτι τα βιβλια μας κανουν καλυτερους ανθρωπους φυσικα εχουν καποιο δικιο αλλα θα πρεπει να αναλογιστουν πως και δολοφονοι στις φυλακες διαβαζουν βιβλια,πως ο Χιτλερ ξεκινησε σαν καλλιτεχνης κλπ.Αυτη η πρακτικη ελλειψη χρησιμοτητας την κανει περιττη?
Σε καμια περιπτωση.Ισως αντιθετα αυτη ναναι και μερος της μαγειας της τεχνης"το να κανεις κατι μονο για την απολαυση της δημιουργιας".Απειρες ωρες και κοπος ξοδεμενα για μια "πολυτελεια",για κατι που ομως μιλα στο συλλογικο αισθητηριο του "ωραιου"του "ανυψωτικου"Ειδικα ομως η συγραφη,εξυπηρετει και την αρχεγονη αναγκη του ανθρωπου για ιστοριες.

Οσοι εχουν παιδια,ξερουν οτι οσα παιχνιδια και να εχουν προηγηθει,
ο,τι ωρα και να ειναι,οταν ερθει η ωρα του βραδυνου υπνου τα παιδια περιμενουν την ιστορια τους.Και με μια πρωτη ματια,τα παραδοσιακα παιδικα παραμυθια ξενιζουν με την σκληροτητα τους.Μαγισσες,δρακοι,μεταμορφωσεις,γιγαντες που τρωνε παιδια,γονεις που εγκαταλειπουν τα παιδια μεσα στο δασος κλπ.Κι ομως τα παιδια τις περιμενουν με προσμονη.Οι ψχολογοι λενε οτι τα παραμμυθια αυτα δινουν στα παιδια την ευκαιρια να αναμετρηθουν με τους βαθυτερους φοβους και εφιαλτες τους σε ενα πληρως προστατευμενο και ασφαλες περιβαλλον.

Με τα χρονια ενηλικιωνομαστε,γινομαστε(καποιοι...)πιο σοφιστικε,αλλα βαθεια μεσα μας παραμενει η αναγκη για ιστοριες.Γι'αυτο και η μυθιστοριογραφια δεν θα πεθανει και στην ψηφιακη εποχη.Καταναλωνουμε συνεχως ιστοριες,μεσα απο βιβλια,ταινιες,περιοδικα,τηλεοραση...Και καθε φορα που διαβαζουμε ενα βιβλιο,λαμβανει χωρα μια μοναδικη συναντηση:του συγγραφεα με τον συγκεκριμενο αναγνωστη του..καθε ανθρωπος μπορει να παρει κατι διαφορετικο μεσα απ'το ιδιο βιβλιο-θα μπορουσε κανεις να πει οτι καθε αναγνωση ειναι μια επι ισοις οροις συνεργασια του συγγραφεα με τον αναγνωστη του,οτι στην προκειμενη περιπτωση ο" καταναλωτης"ειναι εξισου σημαντικος με τον δημιουργο για το τελικο αποτελεσμα,δηλ.την ικανοποιηση και τις προσλαμβανουσες που μπορει κανεις να παρει.